fbpx
Man heeft spijt

Samen besluiten nemen met je arts of zorgverlener.

Gezamenlijke besluitvorming

 

gezamenlijke besluitvorming

 

Hoe kom je tot een afgewogen keuze in de zorg of behandeling die je nodig hebt? Heb je een arts die over jou beslist? Als dat zo is, waar blijft jouw stem dan?

Met andere woorden, wordt er aan gezamenlijke besluitvorming gedaan? Gezamenlijke besluitvorming, ook wel samen beslissen genoemd is een manier waarbij risico’s, effecten en voordelen samen met de arts besproken worden.

Let dus op dat jouw arts hier rekening mee houdt. Dit is namelijk niet vanzelfsprekend.

Gezamenlijke besluitvorming in de zorg is niet de gewone gang van zaken. De laatste paar jaar is hier wel steeds meer aandacht voor, maar het komt nog met moeite van de grond. Pas sinds kort worden jonge artsen geschoold in communicatie.

Eigenlijk ongelofelijk, want zonder effectieve communicatie kunnen er legio misverstanden ontstaan. Daarom zou dit gezien moeten worden als een integraal deel van de behandeling.

Goed kunnen luisteren is dus een voorwaarde voor gezamenlijke besluitvorming.

 

 

Gezamenlijke besluitvorming kan helpend zijn

 

samen beslissen

Jouw stem telt ook. Dit zeg ik natuurlijk niet zo maar. Want uit onderzoek blijkt dat patiënten zodra ze in die rol komen, niet echt assertief zijn. Ten minste het grootste deel niet.

Wel wordt er veel op internet gezocht naar informatie, maar er is nog steeds een behoorlijke terughoudendheid als het gaat om een kritische houding naar je arts te ventileren.

 

Iedereen in de gezondheidszorg vindt dat er meer aan gezamenlijke besluitvorming moet worden gedaan. Dat betekent samen besluiten nemen over gezondheids- en behandeldoelen. Waarbij voordelen, risico’s en effecten met elkaar worden afgewogen.

Die beslissing is niet voor niets genomen, omdat het bewezen is dat de uitkomsten tot meer tevredenheid en gezondheid van de patiënt leiden.

 

Als patiënt moet je dan dus wel keuzes voorgelegd krijgen die passen bij de manier waarop jij in het leven staat. Hilarisch is onderstaand voorbeeld, maar helaas echt gebeurd.

 

Een patiënt was zes maanden langer in het revalidatiecentrum omdat hij moest leren traplopen. Zijn appartement bleek gelijkvloers te zijn.

 

Gezamenlijke besluitvorming in de zorg kan belangrijke voordelen opleveren:

 

  • Je kennis neemt toe. Dat komt omdat samen beslissen alleen kan plaatsvinden als onderlinge kennis uitgewisseld wordt. Met onderlinge kennis bedoel ik zowel die van de patiënt als van de arts. Het moet nog een beetje doordringen, maar juist ook de informatie en kennis van de patiënt en zijn/haar mantelzorgers is van groot belang. Dan pas kan een betere inschatting van effecten en risico’s worden gemaakt. Hier vind je betrouwbare informatie over aandoeningen.
  • Waarden en voorkeuren worden beter in kaart gebracht. Maar let op, daar is niet altijd aandacht voor.
  • Er is ruimte om vragen te stellen, informatie uit te wisselen en afwegingen te maken.
  • Passende keuzes maken. Je tevredenheid neemt toe.
  • Twijfel over het genomen besluit neemt af. Je weet beter waarom je de volgende stap neemt.
  • Grotere betrokkenheid en vertrouwen in eigen kunnen. Je voelt je beter geïnformeerd.
  • Een betere arts-patiënt relatie.
  • De juiste informatie, een goede communicatie en het samen besluiten nemen met jouw arts of zorgverlener wordt gezien als een behandeling gebaseerd op wetenschappelijke inzichten.

Om te kunnen profiteren van deze voordelen, is het van belang om te weten bij welk soort gesprekken je hier gebruik van kunt maken.

Allereerst moet je je er van vergewissen, dat in het ziekenhuis, bij je huisarts of bij een andere zorgverlener aan “samen beslissen” wordt gedaan.

Wat bedoel ik daar mee? In sommige ziekenhuizen, verzorgingshuizen, huisartsenpraktijken of andere centra is er een scholing omtrent dit onderwerp geweest.

Maar dat betekent nog niet dat het door iedereen die daar werkt wordt toegepast. Soms is alleen degene die op cursus is gestuurd de persoon die er verstand van heeft. En het hopelijk ook toepast.

Met een beetje geluk hebben meerdere mensen de opleiding gevolgd of het doorgegeven aan collega’s. De kans is echter groter dat er niemand verstand heeft van dit onderwerp.

Gezamenlijke besluitvorming en palliatieve zorg

Juist in de palliatieve zorg is dit misschien nog wel van groter belang. Palliatieve zorg kan tegenwoordig al plaatsvinden in een vroeg stadium van bijvoorbeeld kanker of dementie. Het hoeft niet te betekenen dat een overlijden al snel plaatsvindt.

Juist in dit stadium zijn voorkeuren, zingeving, psychosociale factoren, eigen regie, welbevinden en comfort van groot belang.

Het is mogelijk om in dit stadium hier een apart gesprek voor aan te vragen. Zowel jij als je arts of zorgverlener kan zich hier dan op voorbereiden.

Maak een lijst van dingen die je nog belangrijk vindt. Bepaal wat voor jou kwaliteit van leven in zou houden. Waar heb je vragen over. Welke informatie wil je zelf inbrengen in het gesprek.

Als je mantelzorger bent, ben je een belangrijk doorgeefluik en bewaker in zo’n gesprek.

 

Weten artsen en zorgverleners wat jij belangrijk vind?

 

gezamenlijke besluitvorming

 

Het enige echte antwoord is nee. Zorgverleners hebben soms een heel andere agenda dan patiënten. Uit onderzoek blijkt dat ouderen heel andere dingen belangrijk vinden dan zorgverleners.

Voor kwetsbare ouderen is er veel aandacht nodig en vergt het veel van de vaardigheid van de zorgverlener.

Artsen en zorgverleners werken in een gesprek met de patiënt vaak hun planning af en stellen vervolgens veel medisch technische vragen.

Ja maar, ze hebben toch alle informatie over mij in hun dossier staan? Ook dat is helaas niet altijd waar, omdat uitwisseling van informatie tussen ziekenhuizen en huisartsen niet optimaal is.

Als dat wel helemaal up to date is, dan nog ontbreken vaak de voor jouw belangrijke voorkeuren. Waarom? Omdat ze daar nooit naar hebben gevraagd en het niet is genoteerd. Of jij hebt zelf nagelaten dit soort informatie te verschaffen.

Doe jij iets alleen omdat de zorgverlener het zegt? Of heb jij je eigen inbreng?

Slechts 10% van de zorgverleners doet het volgens Nederlandse experts op het gebied van gezamenlijke besluitvorming goed. (Bron: Vilans)

Dat is natuurlijk een onthutsende conclusie. Het betekent des te meer dat jij goed beslagen ten ijs moet komen als je een belangrijk gesprek aangaat.

Wees je bewust van één van de grootste valkuilen. De neiging om extra aardig voor de arts te zijn, omdat de meesten van ons bang zijn om lastig gevonden te worden.

Helaas heeft dit als gevolg dat we niet doorvragen en onze voorkeuren en eigenaardigheden (let op: hier staat het woord “aardig” in) aan bod laten komen.

Daarom is het belangrijk te beginnen met het in kaart brengen van jouw wensen en behoeften, voordat je in een behandeltraject (bijvoorbeeld een ziekenhuis) terechtkomt.

 

Meer weten? samen beslissen in de spreekkamer, maar hoe?

 

Heb je een arts die patiëntgericht is? Ontdek het hier!

Stap 1 van 22

  • Beantwoord de vragen.

    Het invullen kost ongeveer 4 minuten van je tijd.

1 Comment

  1. Ik kan mij voorstellen dat je samen met een zorgverlener betere keuzes kan maken. Een ondersteunende persoon kan een goede inschatting maken door observatie en ervaring. Ook kan het inderdaad lastig zijn voor zorgbehoevenden om keuzes te maken.

Leave a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

About Fokke Vreeken

Ik werk meer dan 20 jaar in de palliatieve/ terminale zorg als verpleegkundige. Mijn missie is: Meer harmonie en regie bij zorg, ziekte en het levenseinde